Liczby i Fakty

W maju 2025 roku Rada Polityki Pieniężnej po raz pierwszy od 19 miesięcy obniżyła stopy procentowe o 50 punktów bazowych (0,5pkt procentowego). Na ten ruch czekali Polacy. Branża finansowa przewidywała, że tak się stanie. Obniżka stóp procentowych to bezpośrednie korzyści zarówno dla banków, jak i dla kredytobiorców, ale w różny sposób.

Dla jednych to mniejsza rata, dla drugich zmniejszone ryzyko niespłacalności kredytów. „Obniżka stóp procentowych nie oznacza początku obniżek” – powiedział Adam Glapiński na konferencji prasowej. Zaznaczył, że kolejne potencjalne kolejne cięcia stóp procentowych będą się odbywać cyklicznie po 0,25 pkt. procentowego – zależnie od sytuacji ekonomicznej. NBP wskazuje na ryzyko wzrostu inflacji z powodu wysokiego deficytu sektora finansów publicznych i luźnej polityki fiskalnej Polski. To dobra wiadomość dla wielu Polaków.

A w Ukrainie to już 1173 dzień wojny. „Koalicja chętnych” spotkała się w Kijowie z prezydentem Ukrainy. Prezydent Francji, kanclerz Niemiec, premier Wielkiej Brytanii i premier Polski Donald Tusk w sobotę odwiedzili Kijów, aby pracować nad bezpieczeństwem Ukrainy. Rozmawiali z prezydentem Trumpem, który wsparł ustalenia koalicji. Na zakończenie spotkania prezydent Francji Macron oświadczył: „Wspólnie ze Stanami Zjednoczonymi zwiększymy presję na Rosję, jeśli będzie się starała blokować zawieszenie broni w wojnie przeciwko Ukrainie”.

Ciągle trwają dyskusje o wielkości dotychczasowej pomocy USA dla Ukrainy. Według informacji specjalnego inspektora generalnego nadzorującego reakcję USA na wojnę w Ukrainie „wartość amerykańskiej pomocy dla tego kraju od lutego 2022 do 31 grudnia 2024 wyniosła 183 miliardy dolarów”.

Nie oznacza to jednak, że tyle środków lub sprzęt o takiej wartości trafił na Ukrainę. Amerykanie do tej kwoty wliczają środki przekazane koncernom zbrojeniowym, które produkują sprzęt dla Ukraińców lub uzupełniają braki spowodowane wysyłaniem tam broni. Departament Obrony USA podaje, że ta część pomocy wyniosła niemal 58 miliardów dolarów. Pomoc bezpośrednia dla Ukrainy zmniejszona o tę kwotę wynosi 125 miliardów dolarów, z tej kwoty nie wszystkie środki zostały już wypłacone.

Natomiast Unia Europejska przekazała na pomoc dla Ukrainy 123 miliardy euro, czyli około 129 miliardów dolarów. Pomagały także takie kraje jak Wielka Brytania, Norwegia, Islandia, Szwajcaria. Całkowita kwota przekazana Ukrainie przez państwa europejskie  wyniosła 148 miliardów dolarów.

Dziś pierwsza niedziela lutego nowego roku. Pochmurno, w wielu miejscach w Polsce może padać przelotny śnieg. Pogoda mocno niestabilna: zima wymieszana z wiosną. Co dalej? Prognozy synoptyków są różne. Na razie mamy około 5 stopni plus w dzień, minus jeden lub dwa w nocy. Jaki będzie luty w tym roku, zobaczymy. Historycznie wiadomo, że będzie wyjątkowy, zdarza się raz na 823 lata. 4 niedziele, 4 poniedziałki, 4 wtorki, 4 środy, 4 czwartki, 4 piątki i 4 soboty. Taki układ kalendarza miesięcznego lutego nie zdarzy się już za naszego życia.

W styczniu odbył się 33 Finał WOŚP. W tym roku zbieraliśmy fundusze dla onkologii i hematologii dziecięcej.  Dotychczas w tej edycji zebrano 178 milionów 531 625 tysięcy złotych. Ostateczny wynik poznamy pod koniec marca.

Kończy się okres ferii szkolnych. Część dzieci już od jutra wraca do szkoły, część jeszcze odpoczywa. Według badań rodzice wydali w tym roku na odpoczynek zimowy dla swoich dzieci od 1500 do 3000 złotych. Niektórzy mniej, bo dzieci spędzały ferie np. u dziadków lub w domu, korzystając tylko np. z basenów lub tak popularnych w tym roku warsztatów lub półkolonii, organizowanych przez różne instytucje.

Przygotowujemy się do nowego roku. Sprawdzamy, co się zmieni na plus, a co na minus. Każdy z nas ma inne priorytety. Wiadomo, jakie będą ceny prądu przynajmniej na okres 9 miesięcy przyszłego roku. Ustalono też nowe taryfy za gaz. Wyliczono, że np. dla gospodarstw domowych o niskim zużyciu gazu opłaty wzrosną o 2,63 złotych miesięcznie. Te dwie opłaty za paliwa wpłyną na ceny wielu innych usług i towarów. Czy wzrośnie inflacja? W ankietach noworocznych wielu Polaków stwierdziło, że najważniejsze dla nich jest, by inflacja w 2025 roku (która w grudniu 2024 wynosiła 6,1%) spadla do około 5%. Nadzieja jest duża, bo według szacunków inflacja bazowa obniżyła się w 2024 roku z 7,3% do 6,8%. Wielu ucieszy fakt, że od stycznia minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4666 złotych. Tym samym płaca minimalna wzrośnie o 366 złotych w stosunku do II półrocza 2024 roku, kiedy to wynosiła 4300 złotych. W 2025 roku waloryzacja świadczeń emerytalno- rentowych wzrośnie według prognoz Ministerstwa Finansów o 5,82%. Będzie też wyższa  „13” i „14” emerytura.

Szykujemy się do zimy już od kilku tygodni. W nocy z 26 na 27 października weszliśmy w czas zimowy. Zaczynamy bardzo uważnie sprawdzać informacje o cenach opału i energii elektrycznej. Na szczęście od 1 lipca do 31 grudnia obowiązuje maksymalna cena na energię elektryczną dla gospodarstw domowych na poziomie 500 zł/MWh. Gdyby nie było interwencji rządu, cena wynosiłaby 739 zł/MWh. Pojawia się pytanie, co dalej?

Jest już wstępna decyzja nad dalszym zamrożeniem cen na 2025 rok. Podano informację, że Minister Finansów powinien w budżecie „znaleźć” na ten cel aż 6 miliardów złotych. Już jest decyzja, że najubożsi i ogrzewający domy energią elektryczną dostaną bon energetyczny także w 2025 roku.

Obiecująco też brzmi informacja o 40 miliardach złotych z Krajowego Planu Odbudowy, które dotrą do Polski jeszcze w tym roku. Środki mają być przeznaczone między innymi na polskie farmy wiatrowe na Bałtyku (10mld zł), ocieplanie domów i wymianę pieców (3 mld zł). Będą też pieniądze na szpitale onkologiczne i opiekę nad osobami starszymi (4,7 mld zł).

Mając nadzieję, że pogoda się jeszcze poprawi (we wtorek ma być około 20 stopni), a „Kirk” do nas nie dojdzie, pijemy spokojnie poranną kawę. Tydzień temu obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Kawy. Z tej okazji podano nowe dane  dotyczące tej popularnej używki. Produkcja kawy stale rośnie, osiągając już ponad 10 milionów ton rocznie. Codziennie na całym świecie wypijamy ponad 2 miliardy filiżanek kawy. Statystyczny Polak spożywa 2 kilogramy kawy. Włosi biją nas na głowę, bo konsumują około 5 kilogramów. Prawdziwymi rekordzistami zaś są Finowie, którzy spożywają aż 12 kilogramów kawy rocznie.

Przy okazji wspomnianego święta kawoszy opublikowano wyniki badań, które sugerują, że dziennie powinniśmy wypijać 2 filiżanki kawy. Zmniejszamy wtedy  ryzyko chorób kardiometabolicznych, a więc układu krążeniowego, ale też cukrzycy typu 2, insulinooporności, niektórych chorób wątroby i udaru mózgu (aż o 48%!). Naukowcy twierdzą, że konieczne są w tej kwestii dalsze badania i ostrzegają przed przesadą w piciu czarnego napoju. Warto też pamiętać, że mocna herbata również zawiera kofeinę.

W wielu miejscach powódź zniszczyła wszystko. Informacje przekazywane przez stacje telewizyjne pokazują obrazy totalnego zniszczenia. Zburzone lub zalane do pierwszego piętra lub pod sam dach domy, szkoły, przedszkola, pozrywane mosty, przeprawy drogowe, tory kolejowe. Nie ma do dziś w wielu miejscach wody, gazu, elektryczności. Zalane sklepy, punkty usługowe, restauracje, szpitale. Nazwy miast zniszczonych przez wielką wodę wszyscy zapamiętamy na długo. Głuchołazy, Kłodzko, Lądek Zdrój, Stronie Śląskie, Nysa, Lewin Brzeski – to tylko niektóre z nich.

Teraz wielka fala (w niektórych miejscach stany alarmowe przekroczone zostały nawet o trzy metry) idzie na Głogów. Po drodze do morza woda napotka jeszcze kilka miast i wiele mniejszych miejscowości. Stan zagrożenia, alarm przeciwpowodziowy, stan klęski żywiołowej to także słowa, które nieustannie ostatnio słyszymy. Teraz, po wielu latach (powódź tysiąclecia w 1997 i powódź w 2010), wraca dyskusja na temat zbiorników przeciwpowodziowych, polderów zalewowych, wałów, całego systemu, który ma chronić przed powodziami. Wielki zbiornik,  jak ten w Raciborzu Dolnym, mogący pomieścić 185 milionów metrów sześciennych wody,  zapełniony prawie w stu procentach, uratował Wrocław i Opole.

Dziś kończą się wakacje. Jutro dzieci i młodzież rozpoczynają nowy rok szkolny. Uczniowie według Ministerstwa doświadczą siedmiu nowości. To między innymi zmiany programowe – inny wykaz lektur, nauka pierwszej pomocy, grupy na lekcjach religii, mniej dokumentów składanych przez maturzystów, więcej uczniów z Ukrainy, nowe standardy ochrony małoletnich. To, co pewnie najbardziej ucieszy uczniów, to dni wolne: w tym roku szkolnym będzie aż 176 dni wolnych od nauki, w tym 111 jeszcze przed wakacjami. Rok szkolny skończy się 27 czerwca 2025 roku.

W tym tygodniu rząd przyjął projekt budżetu na 2025 rok. Dochody budżetu mają wynieść 632,6 mld złotych. Założono wzrost gospodarczy – 3,9%. Rząd oczekuje wzrostu wpływów z VAT o 50 mld złotych, a z CIT o 9 mld. Inflacja osiągnie 5%. Będą rekordowe wydatki na obronność -186 mld. Wydatki na zdrowie sięgną 220 mld i będą o 31 mld większe niż w 2024 roku. Będą nowe rozwiązania np. „babciowe” i renta wdowia, czyli wydatki, których nie było w 2024 roku. Będzie też, jak co roku,  rewaloryzacja rent i emerytur, trzynastka i czternastka, a także wzrost płac strefy budżetowej o 7%. Przewidziano też „rekordowy’ deficyt na poziomie 289 mld złotych. Minister finansów  tłumaczy, że wynika to między innymi z konieczności spłaty długu zaciągniętego przez poprzedni rząd z tytułu COVID-19.

Zapowiada się kolejny dzień z temperaturą około 23-26 stopni. Niestety już od wtorku, jak zapowiadają specjaliści, wkroczy do Polski afrykański upał, będzie ponad 30 stopni. Pogoda i tak traktuje nas „łagodnie”, bo w Chorwacji już ogłoszono czerwony alert (ponad 40 stopni). We Włoszech i Hiszpanii także ma być ponad 40 stopni za kilka dni.

Połowa sierpnia, czyli dla wielu wakacje dobiegają końca. Powoli więc je podsumowujemy. Ponad 43% dzieci w tym roku wakacje spędziło w domu albo u krewnych lub znajomych. A jednocześnie biura podróży informują, że tak dobrze nie było od lat. Obsłużono więcej klientów niż w ubiegłym roku i przebito rekord 2019 roku. Od stycznia do czerwca biura podróży w Polsce obsłużyły niemal 4,5 miliona klientów. Ponad 40% ofert na wakacje sprzedało się w formule first minute. Analitycy rynku podkreślają, że powrót klientów do biur podróży jest spowodowany kilkoma czynnikami: przede wszystkim biuro jest gwarancją bezpiecznych wakacji, pieniądze klientów chronione są na wypadek bankructwa organizatora.

Niedzielny poranek. Jeszcze temperatura jest poniżej 30 stopni. Można spokojnie wypić kawę. Ten „chłód” pozwala też na uważną lekturę informacji i zorientowanie się, co dzieje się w kraju i na świecie. A dzieje się dużo. Zbliżające się wybory w USA, Francja z zawirowaniami po wyborach, Igrzyska Olimpijskie.

Niestety w polityce i finansach także „ciekawie” i nie do końca wakacyjnie. Deficyt budżetu po czerwcu 2024 wyniósł 69.905,9 miliona złotych, jak wynika z danych Ministerstwa Finansów. Dochody budżetu wyniosły 303.880,7 miliona złotych, a wydatki 373.786,6 miliona złotych. Deficyt stanowi więc 38% deficytu dopuszczonego w tegorocznej ustawie budżetowej w kwocie 184 miliarda złotych. Taka informacja zawsze skłania do rozważania, czy należy podjąć działania oszczędnościowe, aby utrzymać zaplanowane wskaźniki. To niestety zawsze skutkuje tym, że jakaś grupa społeczna nie otrzyma określonych środków finansowych (w różnej formie). Można też nadal podnosić różne wynagrodzenia,  rewaloryzować stawki dodatków, utrzymywać dodatkowe świadczenia itd., czyli pogłębiać deficyt. Można też go zmniejszyć, nakładając nowe opłaty, podatki lub biorąc pożyczki. Wszystkie te działania wymagają analiz finansowych i pogłębionych analiz skutków społecznych. Trzymajmy kciuki za rozważne decyzje.