Liczby i Fakty

Mimo to kobiety z uśmiechem przyjmowały życzenia z okazji Święta Kobiet, wierząc, że może kiedyś ta różnica się zmniejszy. Ostatnie badania wykazały, że udział Polek na najwyższych stanowiskach w firmach zwiększa się powoli, ale jednak widać poprawę. Polska awansowała z ósmego na szóste miejsce. Wzrósł wskaźnik zatrudnienia kobiet, zmniejszyła się także luka płacowa w stosunku do średniej europejskiej, która jest niemal trzykrotnie większa niż w Polsce.  Politycy powinni pamiętać, że kobiety stanowią 52% ogółu ludności naszego kraju.

A w Ukrainie już 746 dzień wojny. Po ostatnich stratach wojsko ukraińskie chce ustabilizować linię frontu i przygotować się do kontrataków. Ukraińcy wzmacniają obszar wokół straconej Awdijiwki. Budują fortyfikacje na kierunkach zaporowskim i sumskim. Według wojskowych analityków wojna może jeszcze potrwać dwa lata, wielu z nich także ostrzega, że przełom może być już latem. Niestety, wygląda na to, że będzie korzystny dla Rosjan. Oby nie.

Ostatnie badania wykazały, że 47% naszych rodaków bardziej optymistycznie podchodzi do codziennych problemów (o 12% więcej niż w grudniu 2023 roku). O optymistycznym „wczesnowiosennym” nastawieniu świadczy także fakt, że w tym roku Walentynki świętowało prawie 44% badanych, a single płci obojga znalazły szczęście w kupionych sobie prezentach (54%). Jednocześnie w dalszy ciągu boimy się problemów ze zdrowiem, bezpieczeństwem i inflacją.  A ta – jak wynika ze wstępnych danych GUS – spada w styczniu i wynosi 3,9%. Jeśli dane ostatecznie się potwierdzą, będzie to najniższy poziom wzrostu cen od kwietnia 2021 roku, kiedy to inflacja wynosiła 4,3%. Niestety, jak twierdzą analitycy, od kwietnia inflacja znowu wzrośnie.

W ostatnich dniach GUS podał dane dotyczące liczby urodzeń w Polsce: tylko 272 tysiące (listopad 2022-listopad 2023),  a więc najmniej od 1945 roku. Spadek urodzin w stosunku do liczby z 2022 roku wynosi aż 33 tysięcy (11%). W ciągu 4 ostatnich lat liczba urodzeń spadła aż 33%. Według danych GUS liczba ludności Polski (dane za wrzesień 2023) wynosiła ok. 37 milionów 667 tysięcy osób. Oznacza to spadek o 130 tysięcy rok do roku, o 89 tysięcy więcej niż w grudniu 2022 roku.

Okazuje się, że program 500 plus, który według założeń miał mieć cel prodemograficzny, zakończył się całkowitym niepowodzeniem. A jednocześnie inne działania (np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji) wzmogły obawy kobiet przed zajściem w ciążę. To według analityków nie jedyna przyczyna spadku urodzin, ale wszyscy jednoznacznie twierdzą, że hucznie przez rząd ogłaszana polityka prorodzinna była źle opracowana. Zapomniano o merytorycznych analizach, wdrożono całkowicie nietrafione działania. Trzeba to jak najszybciej zmienić, bo prognozy są bardzo złe. Według badań w 2050 roku liczba ludności Polski zmniejszy się aż o 4,4 miliona osób.

Liczymy na podwyżki naszych wynagrodzeń. Już wiadomo, że pracownicy budżetówki będą mieli 20% więcej, nauczyciele 30%, a nauczyciele początkujący 33%. Pierwsze wypłaty spodziewane są w marcu, z wyrównaniem od stycznia. W marcu będzie też rewaloryzacja rent i emerytur. Cieszymy się i czekamy.

Naszą radość burzą jednak ostatnie informacje o zarobkach w TVP. Małżeństwo Kurskich (były prezes TVP i jego żona) zarobiło do 2023 roku ponad 6 milionów złotych. Miesięczna pensja Joanny Kurskiej to ponad 111 tysięcy złotych. Michał Adamczyk zarobił ponad 160 tysięcy miesięcznie, a asystent Kurskiego w ciągu trzech lat wzbogacił się o ponad 3 miliony. Szok.

Ostatnia informacja, że tzw. eksperci za kilka zdań wypowiedzianych w programach informacyjnych telewizji zarabiali jednorazowo 500 złotych (gaża rekordzisty to 300 tysięcy złotych w ciągu roku), wywołała złość widzów. Na co szły nasze podatki i dodatkowe miliardy co roku dokładane z budżetu państwa? Na opłacanie propagandystów? Kto sprawował nadzór nad wydatkami TVP? Winnych nie ma?

Początek roku w polityce też trochę nas „mrozi”. Niepokój dotyczy przyszłości.

Już wiemy, jaki jest projekt budżetu na 2024 rok (dochody – 682 miliardy, wydatki – 866 miliardów),  wiemy więc, jaki będzie deficyt (184 miliardy). To, co prawda, więcej o 20 miliardów złotych od proponowanego przez poprzedni rząd deficytu. Projekt był przygotowany jeszcze przed zaprzysiężeniem nowego rządu (13 grudnia), ale nie przesłany do Sejmu i wymagał wielu zmian. Przede wszystkim zagwarantowania finansowania obiecanych w kampanii rozwiązań i przynajmniej częściowego uporządkowania finansów publicznych.

Wszyscy seniorzy powinni być uspokojeni. W marcu dojdzie do skutku rewaloryzacja rent i emerytur, „trzynastka” zostanie wypłacona w kwietniu, drugą rewaloryzację zaplanowano na sierpień (jeśli inflacja przekroczy 5%), a „czternastkę” na wrzesień.

Już jest 800 plus.

Będą podwyżki 20% dla „budżetówki”, zaplanowano również podwyżki dla nauczycieli 30% i 33% dla nauczycieli początkujących.

Od 1 stycznia obowiązuje już wyższa płaca minimalna (4242 złotych brutto), a więc także wyższa stawka godzinowa.

Pogoda prawdopodobnie nie będzie sprzyjać spacerom, więc do rodziny, przyjaciół i znajomych będziemy jeździć samochodem. Musimy pamiętać, że od pierwszego stycznia na stacjach benzynowych zobaczymy nowy produkt, czyli benzynę E10, która zastąpi benzynę 95 i będzie miała większą (do 10%) domieszkę biokomponentów.  

Teraz też więcej jeździmy, bo ostatnie dni przed Wigilią poświęcamy głównie na zakupy. Dziś ostatnia handlowa niedziela w tym roku. Trwa dyskusja, czy należy przywrócić takie niedziele, czy tylko zmienić ich liczbę lub inaczej ułożyć ich harmonogram. Przed świętami zazwyczaj kupujemy za dużo. Średnio – według sondaży – chcemy wydać na święta około 1500 złotych, czyli niewiele więcej niż w ubiegłym roku.

GUS podał ostateczne wyniki inflacji w listopadzie. Wynik 6,6% (taki sam jak w październiku) nie napawa optymizmem. Ceny mięsa wieprzowego (o 8,8%), warzyw (o 12,7%) są większe niż w ubiegłym roku. W dalszym ciągu droga jest herbata i kawa. Wzrost cen dotyczy też pieczywa i makaronów. Tańsze są np. oleje i tłuszcze ( o 11,2%), cukier (o 5,6%) i mięso drobiowe (o 8,4%). Ceny karpia są różne, od około 30 złotych (np. w Kielcach) do prawie 40 złotych (np. w Trójmieście). Ceny choinek są wyższe o około 10% od ubiegłorocznych. Kupując, zastanawiamy się, na czym oszczędzić. „Tniemy” wydatki przede wszystkim na podarunki, zadeklarowało to aż 43% badanych.

Niektórzy uwierzyli, że spadek inflacji będzie co miesiąc znaczny, czyli Święta nie będą tak drogie. Niestety spotka nas rozczarowanie, według GUS inflacja za listopad wyniosła 6,5%, czyli tylko o 0,1% mniej niż w październiku (6,6%). Już wiemy, że wydamy więcej, sięgniemy po oszczędności, będziemy pożyczać. Wielu osób nie będzie stać na urządzenie Świąt „jak co roku”. Świąteczna Paczka podała informację, że o 40 tysięcy osób zwiększyła się liczba osób żyjących w ubóstwie (w stosunku do ubiegłego roku). Jest ich już 1,8 miliona, w tym 400 tysięcy dzieci.

Według sondaży Szlachetnej Paczki dla wielu wymarzonym prezentem świątecznym jest czekolada. W kilku miastach Polski już odbyły się Miejskie Wigilie dla osób ubogich i bezdomnych. To kropla w morzu potrzeb, ale dobrze, że choć teraz ktoś o pomyślał o ludziach wymagających wsparcia. Już za kilka dni, 6 grudnia, może dzięki nam Święty Mikołaj przyniesie komuś prezent.

Wszyscy czekamy, że w przyszłym roku odczujemy jakąś poprawę. Liczymy, że skończy się nieuzasadnione rozdawnictwo, że środki popłyną tam, gdzie są najbardziej potrzebne i zgodne z oczekiwaniami ludzi, że w końcu dotrą do Polski tak potrzebne unijne pieniądze. 25,3 miliarda euro dotacji i 33,5 miliarda euro tanich pożyczek – te gigantyczne pieniądze czekają na Polskę  w Krajowym Planie Odbudowy. Czekają też pieniądze z Funduszu Spójności (75 miliardów euro), który jest częścią budżetu Unii na lata 2021-2027. Komisja Europejska chce faktycznych reform i realizacji kamieni milowych wynegocjowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego dwa lata temu. Okres realizacji KPO to koniec 2026 roku.

A czas płynie. Już przepadła możliwość uzyskania zaliczek na poczet wydatków. To nie oznacza całkowitego przepadku pieniędzy, raczej konieczność zaangażowania ogromnych pieniędzy z budżetu krajowego lub zaciągania kredytów na realizację zadań zapisanych w KPO. Środki (euro) zgodnie z zapisami wpłyną bowiem dopiero po realizacji zadań. Taki sposób realizacji nie jest prawidłowy i korzystny. Uruchomienie pieniędzy na ten cel z budżetu to ich brak na realizację innych zadań budżetowych. W przypadku zaciągnięcia kredytów trzeba będzie je spłacić wraz z odsetkami, co oznacza dodatkowe koszty.

Musimy często uzupełniać budżet domowy bo zbliżająca się zima to zawsze wyższe koszty życia codziennego. Ogrzewamy mieszkania, zużywamy więcej energii elektrycznej. I tak ceny węgla energetycznego wzrosły we wrześniu dla odbiorcy indywidualnego o 5,4% (w porównaniu do sierpnia 2023), a dla rynku ciepła aż o 12,9%. W ten sposób węgiel ze Śląska jest najdroższy w historii. Będzie to jedna z głównych przyczyn planowanych podwyżek cen energii elektrycznej. Mówi się o 60 – 70% podwyżkach rachunków za prąd od 2024 roku. W ciągu 2 lat ceny śląskiego węgla dla energetyki wzrosły aż o 202,3 %. Przyszły rząd prawdopodobnie będzie zmuszony do dalszego zamrożenia cen energii na poziomie tegorocznych cen (lub niewielkich wzrostach) dla odbiorców indywidualnych, samorządów i podmiotów tzw. wrażliwych. Ile to będzie kosztowało?

W środę (po wyborach) Ministerstwo Finansów opublikowało dane dotyczące budżetu państwa za okres od stycznia do września tego roku. Deficyt (czyli «brak dostatecznej ilości pieniędzy w budżecie państwa, przedsiębiorstwa itp. na pokrycie zaplanowanych wydatków») wyniósł 34,69 miliarda złotych. W samym tylko wrześniu 2023 roku deficyt wzrósł aż o 18 miliardów (!!!), co ostatnio się nie zdarzało. Według założeń budżetu na 2023 rok  ostateczna wysokość deficytu to 92 miliardy. W projekcie budżetu na 2024 rok, przyjętym przez rząd premiera Morawieckiego, deficyt ma nie przekroczyć 164,8 mld złotych przy założeniu, że np. inflacja wyniesie 6,6% średniorocznie. Czy te dane są realne, będziemy wiedzieć dopiero w grudniu, gdy powstanie nowy rząd, który zweryfikuje obecne założenia budżetu i uzupełni je o zapisy dotyczące kwoty wolnej od podatku i podwyżek dla nauczycieli. Jedno jednak wiadomo na pewno: ostatnio żaden rząd nie doprowadził do tak wielkiego deficytu. Może wtedy dowiemy się także, jakie jest zadłużenie tzw. „budżetu równoległego”, w skład którego wchodzą przeróżne (stworzone przez rząd) fundusze, np. Fundusz Przeciwdziałania COVID-19. Fundusz ten już dawno nie realizuje celu, dla którego powstał (łagodzenie skutków pandemii), a finansowane z niego wydatki są POZA KONTROLĄ PARLAMENTU…