Liczby i Fakty

Studenci powoli kończą poszukiwanie mieszkań lub pokoi, w których będą mieszkać w trakcie nowego roku akademickiego. W tym roku w Polsce będzie studiować ponad 1 milion 200 tysięcy osób. Miejsca w akademikach pokrywają tylko 10% potrzeb mieszkaniowych  studentów i sporo kosztują (cena waha się od 250 do 800 złotych)  Większość musi szukać mieszkania  „gdzieś w mieście”. Najbardziej zapobiegliwi rozpoczęli poszukiwania już w czerwcu. Wtedy można było znaleźć najlepsze oferty, mieszkania bliżej uczelni, lepiej skomunikowane, wyremontowane. Szukanie zakwaterowania we wrześniu nie jest łatwe. Ceny za wynajem, szczególnie w dużych miastach, są bardzo wysokie. Inflacja spowodowała, że koszty wzrosły ponad 10%. Mieszkanie typu kawalerka w Warszawie kosztuje od 1500 do 3500 złotych (cena zależy od wielkości, standardu i dzielnicy). Studenci szukają lokum bliżej uczelni nie tylko ze względu na oszczędność czasu, ale także z powodu kosztów dojazdu na zajęcia. Każdy musi mieć również pieniądze na podręczniki i „życie”.

Rodzice (i my wszyscy) liczymy także na to, że rozpoczynający się w poniedziałek rok szkolny przebiegnie bez zakłóceń. 4 września naukę zacznie 4 miliony 660 tysięcy uczniów,1 milion 460 tysięcy przedszkolaków i 326 tysięcy osób dorosłych. Blisko 382 tysiące dzieci idzie do pierwszej klasy szkoły podstawowej. Dyrektorzy szkół liczą, że jeszcze do pierwszych dni września uda im się „załatać” wszystkie vacaty. Niestety, czasami jeden nauczyciel musi uczyć kilku przedmiotów, co według specjalistów obniża poziom nauki. Z analiz wynika, że pod koniec lipca nieobsadzonych etatów  było ponad 26 tysięcy. Na początku września będzie ich od 8 do 10 tysięcy, a po ostatnich ruchach kadrowych brakować będzie od 6 do 7 tysięcy nauczycieli. Taka liczba ma się utrzymywać do końca roku szkolnego. Sytuację ratują między innymi emeryci, którzy podejmują pracę na umowy zlecenia lub ułamki etatu. Dramatycznie brakuje młodych nauczycieli.

Kończą się wakacje. W sklepach coraz więcej rodziców z dziećmi. Przed nami zakupy „do szkoły”. Wielu rodziców z powodu drożyzny rozkłada zakupy „na raty”, czyli część potrzebnych przedmiotów kupuje teraz, a część uzupełni w następnych miesiącach. Książki zdrożały około od 9 do 10%, zeszyty około 22%. Zakup nowych książek dla uczniów szkół średnich to wydatek od 800 do 1000 złotych. Zdrożały też inne niezbędne uczniom przedmioty. Okazuje się, że 300 złotych z programu „Dobry start” wystarcza tylko na ułamek niezbędnych zakupów. Coraz chętniej szukamy też rzeczy używanych, bo taniej. „Do łask” wracają tzw. ”lumpeksy”, jest ich obecnie już ponad 13,9 tysięcy. Według badań już 61% Polaków przyznaje, że kupuje „z drugiej ręki”, a 53% stwierdza, że robi to częściej niż dawniej.

Czy wróci jeszcze lato? Wielu turystów liczy, że tak będzie. To, co działo się w ostatnich tygodniach w krajach wokół Morza Śródziemnego, wpłynęło na zmiany planów urlopowych. Pożary. We Włoszech, w Portugalii, Chorwacji i największe w Grecji. Z wyspy Rodos ( codziennie wybuchało tam 50 – 60 pożarów, w sumie ponad 660), ewakuowano 30 tysięcy ludzi. To największa ewakuacja w historii kraju.

Pożar – słowo w ostatnim czasie powtarzane niezwykle często, za często. W Polsce (niestety) współwystępuje z problemem nielegalnych śmieciowisk, zwłaszcza ze składowiskami odpadów niebezpiecznych. W 2021 roku do Polski przyjechało niemal 600 tysięcy ton odpadów, przede wszystkim z terenu Unii Europejskiej. Rok wcześniej zaimportowanych odpadów było o ponad 200 tysięcy ton więcej. Nie jest jednak tak, że Polska wyłącznie przyjmuje śmieci z innych krajów.

Są wakacje, lato, czas odpoczynku. Chcemy spokoju i dobrych wiadomości. Można do nich zaliczyć informację Minister Klimatu i Środowiska, która podała, że limit zużycia energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wzrośnie w tym roku z 2000 do 3000 kWh (wielu analityków twierdziło, że limit 2000 kWh jest znacznie zaniżony). Dla rodzin z osobą niepełnosprawną ten limit wzrośnie do 3600 kWh, a dla rolników i posiadaczy Karty Dużej Rodziny do 4000 kWh. Jeśli limit zostanie przekroczony, to zapłacimy maksymalnie 693 złotych za MWh. Mniej za prąd maja płacić też małe średnie przedsiębiorstwa oraz samorządy. Od 1 października dla tych podmiotów będzie obowiązywała niższa maksymalna stawka za energię elektryczną, czyli 693 złotych za 1000 kWh. Zmiany maja być wprowadzone przed wyborami, będzie to kosztowało około 40 miliardów złotych.

Wakacje. Około 55% rodaków planuje wyjechać na urlop, 17% wciąż się nad tym zastanawia. Ponad połowa Polaków wyjeżdża w lipcu lub w sierpniu. Około 49% badanych kieruje się nad morze, 26% w góry, 13% na Mazury. Co ciekawe, 96% wypoczywających w kraju organizuje samodzielnie swoje wyjazdy. Ci, którzy wyjechali na odpoczynek, są zadowoleni. Gorzej z tymi, którzy zostali w domu. Zatłoczone są miejsca wypoczynku w miastach, np. baseny, zalewy. Chętnie uciekamy od miejskiego betonu. Wycięto wiele starych drzew, które oprócz tlenu dawały cień. Place i rynki to teraz źródło dodatkowego ciepła, bez zieleni, z nieczynnymi fontannami (eksploatacja jest za droga). W wielu miastach samorząd postawił tzw. kurtyny wodne, ale nie zmienia to faktu, że popełniono wiele błędów przy urządzaniu miejsc publicznych, zwłaszcza jeśli chodzi o zieleń. Nie wszystko można poprawić, ale niektórzy próbują. Sadzą nowe drzewa, uzupełniają zieleń. Oby ten ruch trwał i był coraz większy.

W piątek 23 czerwca 4,6 miliona uczniów zakończyło rok szkolny 2022 – 2023, w tym 382 tysięcy uczniów, którzy w tym roku szkolnym rozpoczęli naukę w pierwszych  klasach szkół podstawowych. Około 20 tysięcy szkół opustoszało. Rodzice szukają wciąż miejsc dla swoich dzieci na koloniach i półkoloniach. Jest drogo. Kolonie w zeszłym roku kosztowały średnio 1,3 do 1,7 tys. Dziś to wydatek około 2 tys. lub więcej. Półkolonie w tym roku kosztują (w zależności od tematyki) od 500 do 1000 złotych. Wybór był duży (kolonie czy półkolonie, np. dla fanów muzyki lub mody, tańca, fanów piłki nożnej), dziś pozostały ostatnie miejsca. Kto nie skorzysta z form zorganizowanych wypoczynku, może pojedzie do babci lub dziadka.

Okazało się, że można znowelizować budżet państwa z dnia na dzień. W piątek (9 czerwca) na specjalnie zwołanej Radzie Ministrów przyjęto projekt ustawy o zmianie ustawy budżetowej na 2023 rok. Podniesiono zaplanowaną wcześniej kwotę wydatków o 20 miliardów osiemset tysięcy i teraz wydatki budżetu to aż 693,4 miliarda złotych.  Jak napisano w projekcie, w celu wsparcia realizacji zadań przez samorządy przewiduje się przekazanie dodatkowych 14 miliardów złotych. Zdecydowano, że w 2023 roku nastąpi jednorazowa wypłata nagrody specjalnej dla  nauczycieli i pracowników placówek oświatowych (na osobę to 1125 złotych brutto), przewidziano również dodatkowe środki dla pracowników budżetówki na jednorazowe wypłaty (w tym sędziom Trybunału Konstytucyjnego). Zwiększono zaplanowany deficyt budżetu z 68 miliardów do 92 miliardów złotych (wzrost o 24 miliardy złotych).

Analizujemy nasze możliwości finansowe i tu zaczynają się problemy, szczególnie dla wielu samotnych matek. Suma nieuregulowanych alimentów na koniec marca przekroczyła rekordowe 14,3 miliarda złotych, a średni dług wzrósł do około 49 tysięcy złotych. Liczba dłużników alimentacyjnych zwiększyła się do około 290 tysięcy, jest więc o 29 tysięcy większa niż na koniec pierwszego kwartału 2022 roku. Tym samym dzieci nieotrzymujących alimentów jest około miliona, a matek, które nie otrzymują finansowego wsparcia, jest około 600 tysięcy. Jak widać z danych liczbowych, problem narasta. A dzieci i młodzież czekają na wakacje.

Maj to także miesiąc komunii. Teraz co tydzień spotykać będziemy odświętnie ubrane dzieci, rodziców i całe rodziny w kościołach w całej Polsce. Już zajęte są sale w restauracjach, zajazdach itd. Trwa ożywiona dyskusja o komunijnych wydatkach, wszyscy zainteresowani zastanawiają się nad wartością prezentów. Przeważa pogląd, że goście do specjalnej „komunijnej” koperty włożą od 200 do 300 złotych. Te kwoty dotyczą przede wszystkim dalszej rodziny i przyjaciół. Prezenty od 500 złotych w górę wręczają dziadkowie i rodzice chrzestni. Wielu rodziców liczy, że goście będą hojni, bo koszty organizacji przyjęć są dosyć wysokie, przekraczające możliwości finansowe rodzin. To cena wynajmu sali, wyżywienia (koszt tzw. „talerzyka” to od 250 złotych do 450 złotych). A przecież są też inne koszty np. składki, stroje komunijne. Wiele rodzin pożycza na ten cel pieniądze, co przy ciągle bardzo wysokich kosztach życia codziennego, powoduje często pogłębiające się zadłużenie.