Liczby i Fakty

Wakacje. Około 55% rodaków planuje wyjechać na urlop, 17% wciąż się nad tym zastanawia. Ponad połowa Polaków wyjeżdża w lipcu lub w sierpniu. Około 49% badanych kieruje się nad morze, 26% w góry, 13% na Mazury. Co ciekawe, 96% wypoczywających w kraju organizuje samodzielnie swoje wyjazdy. Ci, którzy wyjechali na odpoczynek, są zadowoleni. Gorzej z tymi, którzy zostali w domu. Zatłoczone są miejsca wypoczynku w miastach, np. baseny, zalewy. Chętnie uciekamy od miejskiego betonu. Wycięto wiele starych drzew, które oprócz tlenu dawały cień. Place i rynki to teraz źródło dodatkowego ciepła, bez zieleni, z nieczynnymi fontannami (eksploatacja jest za droga). W wielu miastach samorząd postawił tzw. kurtyny wodne, ale nie zmienia to faktu, że popełniono wiele błędów przy urządzaniu miejsc publicznych, zwłaszcza jeśli chodzi o zieleń. Nie wszystko można poprawić, ale niektórzy próbują. Sadzą nowe drzewa, uzupełniają zieleń. Oby ten ruch trwał i był coraz większy.

W piątek 23 czerwca 4,6 miliona uczniów zakończyło rok szkolny 2022 – 2023, w tym 382 tysięcy uczniów, którzy w tym roku szkolnym rozpoczęli naukę w pierwszych  klasach szkół podstawowych. Około 20 tysięcy szkół opustoszało. Rodzice szukają wciąż miejsc dla swoich dzieci na koloniach i półkoloniach. Jest drogo. Kolonie w zeszłym roku kosztowały średnio 1,3 do 1,7 tys. Dziś to wydatek około 2 tys. lub więcej. Półkolonie w tym roku kosztują (w zależności od tematyki) od 500 do 1000 złotych. Wybór był duży (kolonie czy półkolonie, np. dla fanów muzyki lub mody, tańca, fanów piłki nożnej), dziś pozostały ostatnie miejsca. Kto nie skorzysta z form zorganizowanych wypoczynku, może pojedzie do babci lub dziadka.

Okazało się, że można znowelizować budżet państwa z dnia na dzień. W piątek (9 czerwca) na specjalnie zwołanej Radzie Ministrów przyjęto projekt ustawy o zmianie ustawy budżetowej na 2023 rok. Podniesiono zaplanowaną wcześniej kwotę wydatków o 20 miliardów osiemset tysięcy i teraz wydatki budżetu to aż 693,4 miliarda złotych.  Jak napisano w projekcie, w celu wsparcia realizacji zadań przez samorządy przewiduje się przekazanie dodatkowych 14 miliardów złotych. Zdecydowano, że w 2023 roku nastąpi jednorazowa wypłata nagrody specjalnej dla  nauczycieli i pracowników placówek oświatowych (na osobę to 1125 złotych brutto), przewidziano również dodatkowe środki dla pracowników budżetówki na jednorazowe wypłaty (w tym sędziom Trybunału Konstytucyjnego). Zwiększono zaplanowany deficyt budżetu z 68 miliardów do 92 miliardów złotych (wzrost o 24 miliardy złotych).

Analizujemy nasze możliwości finansowe i tu zaczynają się problemy, szczególnie dla wielu samotnych matek. Suma nieuregulowanych alimentów na koniec marca przekroczyła rekordowe 14,3 miliarda złotych, a średni dług wzrósł do około 49 tysięcy złotych. Liczba dłużników alimentacyjnych zwiększyła się do około 290 tysięcy, jest więc o 29 tysięcy większa niż na koniec pierwszego kwartału 2022 roku. Tym samym dzieci nieotrzymujących alimentów jest około miliona, a matek, które nie otrzymują finansowego wsparcia, jest około 600 tysięcy. Jak widać z danych liczbowych, problem narasta. A dzieci i młodzież czekają na wakacje.

Maj to także miesiąc komunii. Teraz co tydzień spotykać będziemy odświętnie ubrane dzieci, rodziców i całe rodziny w kościołach w całej Polsce. Już zajęte są sale w restauracjach, zajazdach itd. Trwa ożywiona dyskusja o komunijnych wydatkach, wszyscy zainteresowani zastanawiają się nad wartością prezentów. Przeważa pogląd, że goście do specjalnej „komunijnej” koperty włożą od 200 do 300 złotych. Te kwoty dotyczą przede wszystkim dalszej rodziny i przyjaciół. Prezenty od 500 złotych w górę wręczają dziadkowie i rodzice chrzestni. Wielu rodziców liczy, że goście będą hojni, bo koszty organizacji przyjęć są dosyć wysokie, przekraczające możliwości finansowe rodzin. To cena wynajmu sali, wyżywienia (koszt tzw. „talerzyka” to od 250 złotych do 450 złotych). A przecież są też inne koszty np. składki, stroje komunijne. Wiele rodzin pożycza na ten cel pieniądze, co przy ciągle bardzo wysokich kosztach życia codziennego, powoduje często pogłębiające się zadłużenie.

Widać, że wszyscy chcemy odpocząć i maksymalnie wykorzystać kilka dni wolnego. Sporo osób zdecydowało się na krótki wyjazd. Mimo że ceny noclegów w miejscowościach wypoczynkowych średnio są droższe o 20%, to liczba rezerwacji (jak podaje portal Nocowanie.pl) jest większa niż w ubiegłym roku aż o 224%. Eksperci twierdzą, że to skutek między innymi ważności końcowego terminu bonów turystycznych. Wyjazdy zagraniczne też znacznie podrożały, pobyt w Grecji o około 40%, ale Cypr już „ tylko” o 15%.

Większość Polaków pozostała w domu (około 70%). W sklepach mnóstwo kupujących napoje, kiełbaski, kaszankę… Wniosek może być jeden: szykujemy się do narodowego grillowania. Oby nie padało.

Święta były drogie (np. jajka zdrożały o około 40%), ale  staraliśmy się kupić  to, co zawsze, choć w mniejszych ilościach. Po świętach będziemy kupować jeszcze  mniej, szukać przecen i tańszych produktów. GUS podał wysokość inflacji za marzec. To 16,1%, czyli trochę mniej niż w lutym (18,4%). Trzeba jednak pamiętać, że ceny żywności i napojów bezalkoholowych średnio zdrożały rok do roku aż o 24%.

Spadek inflacji nie przekłada się na obniżki cen, na to będziemy musieli jeszcze poczekać. Koszty utrzymania są bardzo wysokie. Staramy się dorabiać do pensji czy emerytury. Mimo 13 emerytury (wypłacanej w kwietniu) i waloryzacji emerytur i rent (wypłaconej w marcu) już co 7 emeryt pracuje (na koniec 2022 roku liczba pracujących emerytów wyniosła 826 tysięcy i była o 44% większa od liczby pracujących emerytów na koniec 2015 roku).

W zeszłym tygodniu przyszła do nas astronomiczna wiosna. Było ciepło, świeciło słońce, w niektórych regionach temperatura wzrosła do około 20 stopni. Wszyscy poczuliśmy, że żegnamy zimę. Niestety okazało się, że będzie inaczej i to już w przyszłym tygodniu. Będzie padał śnieg, wróci mróz. Co prawda, tylko na kilka dni, ale śnieg pod koniec marca zdecydowanie nie cieszy. Wiosenny nastrój też przepadł.

Często chorujemy. Przeziębienia, grypa i znowu powracająca fala covidu. Pojawił się też nowy podwariant wirusa –  Kraken. Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, od 16 do 22 marca potwierdzono 18 297 zakażeń. Tych zarejestrowanych. Jak wielka może być prawdziwa skala zakażeń, wskazują wyniki monitoringu ścieków. Okazuje się, że kopii wirusa w ściekach jest teraz więcej niż na początku 2022 roku, czyli w czasie, gdy w Polsce stwierdzono największą falę zachorowań.

Niektórzy twierdzą, że pogoda dopasowuje się do zawieruchy na świecie. Kolejne demonstracje we Francji z powodu podniesienia wieku emerytalnego, strajki rolników w Holandii, demonstracje w Gruzji, cotygodniowe protesty w Izraelu przeciwko planowanym zmianom w Sądzie Najwyższym (na ulice wielu miast cyklicznie wychodzi około 100 tysięcy ludzi, ostatnio było ich pół miliona i do protestujących dołączyło wojsko), wczoraj w Pradze na ulice wyszło około 10 tysięcy ludzi protestując  przeciwko rządowi i udzielaniu pomocy walczącej Ukrainie. Wielu protestujących miało znaki żołnierzy Wagnera i symbole wałczącej Rosji. W USA kłopoty finansowe jednego z banków wywołały  zamieszanie na giełdach. W Ameryce Południowej ciągle niespokojnie po wyborach w kolejnych państwach. Tajwan i to, co się dzieje wokół niego, to także tlący się od wielu lat konflikt.

Wielu podatników złożyło już swoje roczne rozliczenia do Urzędów Skarbowych. Czekają niecierpliwie i pracownicy, i emeryci.  Polski Ład sprawił, że rozliczenia z urzędami w tym roku to wielka niewiadoma. Od 1 lipca stawka podatku dochodowego zmniejszyła się z 17 do 12 procent. Obniżka obowiązywała z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 roku, więc skarbówka musi wielu obywatelom zwrócić podatek. Według informacji urzędy skarbowe oddadzą Polakom 7 miliardów złotych. Wiele osób nie wie, czy ma nadpłatę, czy niedopłatę podatku. W lepszej sytuacji są emeryci. Z przyjętych zasad wynika, że na zwrot podatku mogą liczyć przede wszystkim osoby, które otrzymują świadczenia wyższe niż 2,5 tysięcy brutto. Trudno jednak określić, jak wysokie mogą być te zwroty.