Projekt kulturalny

AktualnościLiteraturaProjekt kulturalny

Dmitry Glukhovsky i jego dystopia

Subiektywnie mogę powiedzieć, że jest to najlepsza, a zarazem najgorsza książka jaką czytałem w życiu. Przez jej emocjonalny charakter, nie byłem w stanie przeczytać więcej niż dwa rozdziały na raz. To podróż do świata pełnego obłudy, odwróconych wartości, świata zakłamanego, skorumpowanego i przerażającego.

Cała powieść, opiera się na tym, że ludzkość wymyśliła lek na śmierć. Każdy obywatel jest nieśmiertelny, może pozostać wiecznie młody i zdrowy, jeśli oczywiście się podporządkuje do panujących standardów. “Człowiek przestał być stworzeniem i stał się twórcą” (s. 46). Sprawia to jednocześnie problem w kwestii miejsca dla przyszłych pokoleń, które jest ograniczone. Aby ktoś się urodził, inny członek jego rodziny musi umrzeć.

Pojawiają się niezarejestrowane ciąże, które są surowo karane przez specjalne oddziały nieśmiertelnych w maskach Apollina. Ludzkość ma dodatek do życia jakim są pigułek szczęścia, które sprawiają, że ich ból i smutek odchodzi w zapomnienie. O działaniu pigułek wspomina główny bohater mówiąc: „jakby dokwaterowali ci do głowy kogoś obcego. Innym to odpowiada, ale mnie drażni”

Read More
AktualnościLiteraturaProjekt kulturalny

Humanistyczne przesłanie „Zwyczajnego życia” Karela Čapka

„Zwyczajne życie” jest krótkim opowiadaniem, trzecią i zarazem ostatnią częścią trylogii – „Hardabu”l, „Meteor”, „Zwyczajne życie”. „Meteor” został odznaczony nagrodą państwową, a „Zwyczajne życie” zostało nominowane do Nagrody Nobla, jednak ostatecznie jej nie przyznano.

W „Zwyczajnym życiu”, Karel skupia się na analizie procesu starzenia się i związanych z nim kwestiach moralnych.W opowiadaniu głównym bohaterem jest urzędnik Adam Kindy, który będąc już w podeszłym wieku, dokonuje podsumowania swojego życia, rozważając jego sens i wartość.

Bohater z początku, mówi o swoim życiu w sposób prosty – „co za piękne, zwyczajne, nieciekawe życie! Ani jednej przygody, ani jednej walki, nigdzie nic tragicznego czy wyjątkowego”. Przypomina sobie sterty książek, które przeczytał o niesamowitych ludziach oraz podróżach, zwracając uwagę, dlaczego one tak wyglądają, skoro życie „nie jest nadzwyczajną i wyjątkową przygodą, ale prawem powszechnym”.

Read More
AktualnościLiteraturaProjekt kulturalny

Od fascynacji koleją do literackiej grozy

„Demon ruchu” to zbiór opowiadań Stefana Grabińskiego, który ukazał się w 1919 roku. Grabiński łączy w nim elementy grozy, niesamowitości oraz fascynacji nowoczesnymi technologiami, a w szczególności koleją.

Najważniejszymi przeżyciami Stefana Grabińskiego z dzieciństwa były bez wątpienia podróże koleją z Szamborskiego dworca do domu rodziców w Łące. Podczas podróży podziwiał on piękne krajobrazy, które potem odwzorowywał w swoich opowiadaniach. W dzieciństwie bawił się miniaturowymi wagonami i jak piszę Joanna Majewska w książce Demon ruchu, duch czasu, widma miejsc. Fantastyczny Grabiński i jego świat, to właśnie wtedy po raz pierwszy Grabiński stał się kreatorem „własnego świata, który był całkowicie zależny od jego decyzji, a w późniejszych latach marzenie o pociągach ziściło się w kolejowym cyklu Demon ruchu”.

Read More
MuzykaProjekt kulturalnyPRZEBÓJ NOCY

Pasażer – Rahim

Rahim zdaje sobie sprawę, że istota siedząca z nim w przedziale wprowadza chaos. Zastanawia się, kim ona naprawdę jest – stwórcą, odtwórcą czy rzeźnikiem. Prowadzi wewnętrzną polemikę, próbując ustalić skąd się wziął i w jakim celu się pojawił. Zwraca uwagę, że pasażer wywołuje w nim przerażenie jak za dziecka Bobok, który był istotą z polskiego folkloru, a dokładniej był demonem słowiańskim.

Na Górnym Śląsku, skąd wywodzi się Rahim, wierzono, że postać ta mieszkała wśród ludzi i można było ją spotkać w zakazanych i niedostępnych miejscach dla dzieci. Według legend, Bobok miał wielki pysk, ostre zęby i owłosione kopyta. Porywał dzieci, które nie słuchały rodziców, zamykając je w brudnym worku, a czasem okładając przy tym kijem. Jedynym sposobem, by uniknąć tego losu, było posłuszeństwo wobec rodziców. Finalnie pasażer znika, pozostawiając po sobie jedynie popiół.

Read More
2024 • ROK GOMBROWICZA, MIŁOSZA, HŁASKI I... HERLINGAFelietonyLiteraturaProjekt kulturalny

Gustaw Herling-Grudziński jako kronikarz i świadek historii

Gustaw Herling-Grudziński – nazwisko kojarzące się z literaturą i odwagą moralną – jest jednym z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. Urodzony 20 maja 1919 roku w Kielcach, jego życie i twórczość są nierozerwalnie związane z burzliwymi wydarzeniami II wojny światowej i późniejszym krajobrazem społeczno-politycznym. Jako pisarz, eseista i świadek okrutnych dziejów, Herling-Grudziński pozostawił niezatarty ślad w literaturze i świadomości ludzkiej.

Najbardziej znanym dziełem Herlinga-Grudzińskiego jest niewątpliwie „Inny Świat” – wspomnienia opisujące jego wstrząsające doświadczenia jako więźnia politycznego w sowieckich łagrach. Aresztowany w 1940 roku przez NKWD, Herling-Grudziński spędził dwa lata na okrytym złą sławą Archipelagu Gułag. Jego barwna i niezachwiana narracja obnażyła brutalność i dehumanizację nieodłącznie związaną z sowieckim systemem obozów pracy, dostarczając mrożącej krew w żyłach relacji z pierwszej ręki o odporności ludzkiego ducha w obliczu ekstremalnych przeciwności losu.

Oprócz opowiadania o własnych cierpieniach, twórczość literacka Herlinga-Grudzińskiego sięga także głębokich wątków egzystencjalnych i humanistycznych. Jego pisma badają złożoność kondycji ludzkiej, walki o wolność i dylematów moralnych nieodłącznie związanych z opresyjnymi reżimami. W utworach takich jak „Wyspa” mierzy się z kwestiami moralności, izolacji i poszukiwania sensu w świecie naznaczonym totalitaryzmem.

Read More
KulturaProjekt kulturalnySpołeczeństwo

Gry, czy są elementem kultury?

Gry są od wieków integralną częścią ludzkiej kultury i służą nie tylko jako źródło rozrywki. Oprócz dreszczyku emocji związanego z rywalizacją i radości ze zwycięstwa, gry odzwierciedlają wartości, przekonania i dynamikę społeczną. Od starożytnych cywilizacji po erę cyfrową, gra wpleciona jest w wartości kulturowe, przyczyniając się do rozwoju, ekspresji i ludzkich zachowań.

Korzenie gier sięgają czasów starożytnych, kiedy cywilizacje angażowały się w różne formy konkursów. Od strategicznej gry w szachy w Indiach po sprawność fizyczną prezentowaną na igrzyskach olimpijskich w starożytnej Grecji, gry były nie tylko rozrywką, ale także sposobem na budowanie więzi społecznych i rozwój umiejętności. Te wczesne gry często odzwierciedlały wartości i aspiracje społeczeństw, które w nie grały, oferując wgląd w ówczesny sposób myślenia kulturowego.

Tradycyjne gry planszowe często odzwierciedlają lokalne zwyczaje, mity i wydarzenia historyczne. Weźmy pod uwagę zawiłe wzory chińskich szachów lub symbolikę zakorzenioną w afrykańskiej grze Mancala. Gry te zapewniają wgląd w narracje kulturowe, hierarchie społeczne i wartości moralne społeczności, które je stworzyły.

Read More
Projekt kulturalnySpołeczeństwoSztuka

Odkryjmy muzeoterapię i jej wpływ na dobre samopoczucie

W świecie, w którym coraz powszechniejsze są problemy związane ze stresem i zdrowiem psychicznym, koncepcja muzeoterapii, czyli terapii sztuką, stała się holistycznym podejściem do leczenia. Połączenie sztuki i terapii tworzy wyjątkową przestrzeń, w której ludzie mogą odkrywać, wyrażać i rozumieć swoje emocje poprzez sztukę.

Muzeoterapia, wywodząca się od greckiego słowa „mousa” (co oznacza muza), polega na wykorzystaniu działań artystycznych i twórczych jako narzędzia terapeutycznego. Opierając się na przekonaniu, że kontakt ze sztuką może ułatwić ekspresję emocjonalną i odkrywanie siebie, muzeoterapia jest praktykowana w różnych formach, w tym w sztukach wizualnych, muzyce, tańcu i literaturze.

Muzeoterapia uznaje, że nie wszystkie emocje można łatwo przekazać za pomocą komunikacji werbalnej. Poprzez ekspresję artystyczną ludzie mogą przekazywać złożone uczucia, doświadczenia i myśli, które mogą być trudne do wyrażenia werbalnie.

Read More
FelietonyLiteraturaProjekt kulturalny

Mroczny świat horrorów

Horrory od dawna fascynują widzów, wywołując całe spektrum emocji, od mrożącego krew w żyłach strachu po niemalże atak serca. Te kinowe dzieła stały się znaczącym i trwałym gatunkiem, zapewniając podstawę do odkrywania najciemniejszych zakątków ludzkiej wyobraźni.

Od niesamowitych niemych filmów, takich jak „Nosferatu” z lat dwudziestych XX wieku, po psychologiczny terror „Psycho” Alfreda Hitchcocka z lat 60., horror nieustannie ewoluuje. Gatunek ten zrodził podgatunki, takie jak slasher, horror o zjawiskach nadprzyrodzonych i horror psychologiczny, z których każdy odpowiada różnym lękom i gustom. Współczesne klasyki, takie jak „Egzorcysta”, „Halloween” i „Lśnienie”, ugruntowały miejsce tego gatunku w historii kina.

Horrory często odzwierciedlają niepokoje społeczne i służą jako zwierciadło obaw kulturowych. Na przykład filmy o zombie, takie jak „Noc żywych trupów”, można interpretować jako odzwierciedlenie naszego lęku przed zarażeniem i utratą kontroli. Zdolność do wykorzystania zbiorowych lęków przyczynia się do jego trwałej popularności w różnych kulturach i epokach.

Read More
Projekt kulturalnyTechnologia

Człowiek w świecie technologii — dwa opowiadania

Czy AI może stworzyć opowiadanie o zależności między nowoczesną technologią a sytuacją człowieka? Jak ono będzie wyglądać? Sprawdźmy!

Oto dwa, krótkie opowiadania, których tematem jest zależność nowoczesnej technologii a sytuacji człowieka. Jak bardzo technologia nas zmienia? Jak wpływa na naszą pracę, relacje społeczne i spędzanie czasu wolnego. Do stworzenia tych opowiadań użyto ChatGPT, czyli popularnego, dostępnego za darmo chatbota, generującego tekst, zależnie od naszej komendy.

W tym przypadku ChatGPT miał wygenerować plan opowiadania, a następnie napisać krótki tekst. Schemat stworzony przez oprogramowanie, razem z komendą, jaką mu podałyśmy, zamieszczamy na załączonych screenach.

Read More