Więcej Świat(ł)a

Ze skojarzeniami jest jak z mirażami na pustyni. Im mocniej próbujemy się do nich zbliżyć, tym stają się ulotniejsze. Nie wiadomo do końca, gdzie kończy się w nich prawda a gdzie zaczyna zmyślenie. Tragiczny czar przeszłości ostatecznie pryska w każdym z nas niczym mydlana bańka albo… pustynna fatamorgana. Zmienia się też ciągle perspektywa i – jak pisze Czesław Miłosz – już nie to wielkim się nazywa, co się nam wielkim wydawało. Déjà vu?

W przededniu Halloween AD 2024 z oparów bolesnej mgły smoleńskiej znów wyłonił się wszem i wobec makabryczny „łajdak, kłamca i zdrajca” Antoni Macierewicz, czyli domniemany „che-ge-ara polskiej polityki”. Przy okazji przypomniano też ponownie brzozę, od której to wszystko się zaczęło ponad 14 lat temu. Smoleńska mgła i brzoza powróciły niczym wampiry i nijak nie można ich zatłuc… I niestety nie była to fatamorgana. Nie była i nie jest. Trick or treat?!

Nie ma drugiego takiego miejsca na ziemi, jak Tallin. Wbrew pierwszemu skojarzeniu, iż nazwa miasta ma coś wspólnego ze Stalinem, okazuje się że Tallin to po prostu „duńskie miasto,” z najstarszą i najlepiej zachowaną średniowieczną fortecą w Europie.

Prawdziwe serce Europy jest właśnie tutaj, gdyż każdy może w Estonii wirtualnie zamieszkać. Od 2019 roku Estonia oferuje jedyną na świecie e-rezydencję, co czyni ją najbardziej  wielokulturowym krajem współczesnej Europy.

Europejska wielokulturowość ma długą tradycję. Estońska karta e-rezydenta nadaje jej jednak szczególny i nigdzie indziej niespodziewany wymiar. Z małego i zimnego bałtyckiego kraju prowadzi działalność gospodarczą na skalę globalną już niemal osiem tysięcy firm. Sami zaś e-rezydenci Tallina pochodzą aż ze 175 krajów.

Przy najbliższej okazji wybierzcie się w Góry nasze Świętokrzyskie i pomyślcie o herbie regionu, którego najważniejszym elementem jest Krzyż Łysogórskich Benedyktynów, a od benedyktynów przecież pochodzi ta myśl złota, o której jakże często zapominamy: Ora et labora (Módl się i pracuj). No i wyszło kazanie…, ale może coś w tym jest? Cierpliwości.

Jak mawiał (i rysował poeta) – Nie martwcie się, jutro będzie gorzej, ale za to pojutrze… Tak kilka dni temu mówili mi też współpasażerowie pewnego pociągu na dobrze Wam znanej trasie.

W 80. rocznicę Powstania Warszawskiego patriotycznie siedzę pod lasem i, opędzając się co chwila od much i komarów, myślę oczywiście o Don Kichocie, Sanczo Pansy i Dulcynei. Przyszły wakacje i tzw. sezon ogórkowy, więc czas na relaks, odrobinę spokoju i auto-refleksji. Chciałoby się powiedzieć: czas na miłość – tę bliższą i tę dalszą, taką, która nie jest niemożliwym do spełnienia marzeniem, nie jest jedynie ideą, której cień nieśmiało pojawia się na ścianach jaskini. Czas na miłość, która siłą wybraźni i pozytywnej energii dodaje nadziei i wiary, uskrzydla oraz góry przenosi, czyż nie tak? Dodaje po prostu siły do stawiania czoła przeciwnościom w smutnawej i nudnawej szarej teraźniejszości. Być może podobne były motywacje tych, co walczyli i odeszli przed nami – rzuceni na szaniec – w nierównej walce o wolność, a gdy ta wreszcie nadeszła, obecne pokolenie nie do końca wydaje się wiedzieć, co z nią uczynić…

Dopadła mnie angina, znów w weekend i (znów) robię dobrą minę do złej gry. Sztuki chorowania w dni wolne od pracy nauczyłem się wiele lat temu w Ameryce, gdzie za chorobę nie płacą, bo czas to pieniądz. Należy zatem chorować wtedy, gdy jest najtaniej, ażeby do choroby nie dopłacać. Okazuje się, iż moje ciało i dusza ciągle wiedzą, że w gruncie rzeczy na chorowanie mnie nie stać.

Marząc o długich wakacjach w rajskich wielokątach Zanzibaru, Mauritiusa, Seszeli i Madagaskaru, po drodze wpadłem na weekend do Europy, a w niej… Świętokrzyskiego Dwukąta Uzdrowiskowego „Busko-Solec”, do już prawie dołączyła także „Kazimierza Wielka”. Tam samym domniemany dwukąt na naszych oczach staje się trójkątem…

W swojskim trójkącie i okolicach świat w tych dniach niespodziewanie stanął na głowie. Wszędzie ukrop nieziemski, bo żarem zieje tropikalnym od równika, a ja z grypą na ramieniu pluskam się frywolnie na przekór przeznaczeniu w rodzimych siarczkowych basenach, jak zawsze pełen nadziei, że to coś da. Snuję też wizje na przyszłość, jak to będzie, gdy z trójkąta zrobi się nam kiedyś czworokąt, czyli na przykład kwadrat…

Mam na biurku globus plastikowy i podświetlany, który włączam co rano i gaszę wieczorem. I właściwie nic mi więcej nie potrzeba do szczęścia. To jest właśnie ten mój cały świat, którym wystarczy lekko pokręcić, by przenieść się gdzieś, ot tak na chwilę, żeby po prostu być gdzie indziej, po drugiej stronie na przykład, gdzie trawa zawsze zieleńsza jest od naszej. Z półki obok zlewa mi się, a raczej ścieka, zegar Salvadora Dali. Przypomina jęzor czasu i szkoda tylko, że nie jest zrobiony z czekolady, bo można by go wtedy polizać.

Przed chwilą znowu pokręciłem globusem i myślę dziś tylko (i wyłącznie) o Kanadzie. Na jej wschodnim krańcu, w miasteczku St. John’s, zaczyna się Trans-Kanadyjska Autostrada numer 1, która naprawdę kończy się w Victorii, na Wyspiej Vancouver, w sumie 7821 km dalej, a mari usque ad mare, od Atlantyku do Pacyfiku. Trudno to sobie wyobrazić, trzeba tę drogą koniecznie przebyć. Szkoda, że nie jest zrobiona z czekolady.

Według Einsteina, Dante’go i Blake’a nasz świat jest dziurawy, a dziury dzielimy na: białe, szare i czarne. I nikt nam nie wmówi, że to, co szare jest czarno-białe albo odwrotnie. W czarnej dziurze może być tylko czarno. I od razu zaczynają się problemy, bo jak tu – w obrazkowej naszej ponowoczesności – pstryknąć sobie selfie z własną czarną dziurą w tle? Wiadomo, że najtrudniej jest zatrzymać w kadrze ciemność, czyli strach. Sam wiem o tym najlepiej.

Skoro wszystko już było, nie warto się powtarzać. Jednakże, gdy wokół wojna, trudno nie ulec mrocznym rozmyślaniom. To niesamowite zresztą, jak niewiele przez lata zmieniło się w naszej politycznej wyobraźni. Do tego niełatwo jednoznacznie stwierdzić, dlaczego tak się dzieje. Do niedawna wydawało się, że po roku 1989 wpadliśmy po prostu w jakiś wir błędnej czarnej dziury, z której nijak nie możemy się wydostać. Na szczęście jest nadzieja, iż lada moment to się zmieni…

W mojej małej wsi ciągle mi się śni, aby choć na chwilę stać się… frywolnym motylem, skaczącym z kwiatka na kwiatek tak, by nie drgnął nań ani jeden płatek… Marzy mi się sielanka od zmierzchu aż do poranka. A potem, gdy już obudzę się rano, niech znowu porwie mą duszę pogmatwaną ów wiatr wyobraźni, co to z amanta momentalnie czyni emigranta. Na nowo. Ech, Jolka, Jolka – jak Ty już nic nie pamiętasz. Gdzie te pagórki leśne? Gdzie te łąki zielone? Gdzie one są? Choćby od święta. Ta noc przeklęta po prostu jest, bo płacze deszczem. Co jeszcze? Tu Piasek, tam Wilki gonią Baśkę, co miała fajny biust, ale najważniejsza przecież jest Kaśka, z którą można było konie kraść…

Jak wrócić do swojego kraju po trzydziestu paru latach? Czy to w ogóle możliwe? Ulegam fantasmagorycznej iluzji, że ja naprawdę jestem stąd, bo czuję, że stąd jest ma dusza. Słowiańska i bezpańska, poobijana do granic wytrzymałości, a tu jeszcze nagle zrobiło się keine Grenzen. Strach…

Nieodgadnione są ścieżki, jakimi chadza nasza wyobraźnia. Co krok zaskakiwani jesteśmy różnorodnością skojarzeń i zmyśleń. Duch nasz ochoczo powraca też do owych naiwnych doświadczeń, których idealna świeżość i spotaniczność przysparzały nam kiedyś tylu niezapomnianych wzruszeń i uniesień.

Coś, co doskwiera teraz, to taka trochę peryferyjnie banalna codzienność oraz ewentualne okazjonalne bujanie w obłokach. W końcu wymaga to przecież odwagi oraz pewnej dozy fantazji, czyż nie tak? Znad chmur niewątpliwie widać lepiej a ja uwielbiam wręcz te bezsenne noce podczas długich lotów – zwłaszcza gdy towarzyszą im turbulencje. Lubię mocne wrażenia.